سبد خرید شما خالی است.
پیگمنت چیست و چه کاربردهایی دارد؟
پیگمنت یا رنگدانه ذرات جامد پودری رنگی بسیار ریز و نامحلولی است که در تهیه رنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ذرات به‌طور انتخابی نور مرئی را جذب و بازتاب می‌کنند و با پراکنده شدن در محیط رنگی (مثل جوهر یا رنگ مایع) سبب ایجاد رنگ و پوشش‌دهی مناسب می‌شوند. بر خلاف «رنگ‌ها» که محلول هستند و می‌توانند در ماده پایه نفوذ کنند، پیگمنت‌ها جذب سطحی دارند و صرفاً روی بستر می‌نشینند. به بیان ساده، پیگمنت‌ها از نظر علمی ذرات جامد نامحلول رنگی هستند که نور را به صورت انتخابی تغییر داده و رنگ اجسام را می‌سازند. این ویژگی باعث می‌شود پیگمنت‌ها پایداری و ماندگاری بالایی در برابر نور و حرارت داشته باشند؛ به طوری که مطالعات نشان داده پیگمنت‌ها معمولاً پایدارتر از رنگ‌های محلول در برابر تابش نور هستند.
فهرست مطالب
کاربردهای پیگمنت در ابزارهای هنری
پیگمنت‌ها در هنرهای تجسمی کاربرد وسیعی دارند و اساس رنگ‌آمیزی در ابزارهای مختلف هنری هستند. برای مثال، مغز مداد رنگی از ترکیب پیگمنت و ماده بایندر تشکیل شده است و رنگ دلخواه روی کاغذ توسط این پیگمنت‌ها ایجاد می‌شود. در هنر نقاشی با آبرنگ یا گواش نیز رنگ‌ها از مخلوط آب، پیگمنت و چسب بایندر (مثل صمغ آراپیکا) ساخته شده‌اند. حتی در مدیوم‌های دیگری مانند پاستل، پیگمنت نقش اصلی را ایفا می‌کند؛ پاستل‌های گچی از پیگمنت پودری با کمی چسب و موم ساخته می‌شوند و پاستل‌های روغنی درصد بیشتری از رزین یا موم دارند. در ادامه، به کاربرد پیگمنت در ابزارهای هنری اصلی می‌پردازیم.
پیگمنت‌ها از نظر علمی ذرات جامد نامحلول رنگی هستند که نور را به صورت انتخابی تغییر داده و رنگ اجسام را می‌سازند.
مداد رنگی
مغزی مداد رنگی از پیگمنت‌های فشرده‌شده با یک بایندر (موم یا روغن) تشکیل می‌شود. رنگ نهایی مداد رنگی نتیجه درصد پیگمنت خالص در مغزی آن است. مدادهای با کیفیت بالا دارای درصد بیشتری پیگمنت و بایندر مرغوب هستند که رنگ‌های زنده‌تر و ماندگارتری ارائه می‌دهند. برای ترکیب و لایه‌بندی رنگ‌ها، هنرمند مداد رنگی روی کاغذ خط‌هایی می‌کشد و پیگمنت‌ها به‌وسیله فشار دست و لایه‌لایه شدن روی هم، رنگ دلخواه را می‌سازند. هر چه پیگمنت غلیظ‌تر باشد، قابلیت پوشش و شفافیت رنگ بیشتر می‌شود؛ بنابراین کیفیت پیگمنت مستقیماً بر شدت و ماندگاری رنگ نهایی تأثیر دارد.
آبرنگ و گواش
رنگ‌های آبرنگ و گواش هر دو از لحاظ ترکیب شیمیایی مشابه‌اند و شامل آب، پیگمنت (رنگدانه) و چسب بایندر هستند. تفاوت اصلی این دو مدیوم در میزان شفافیت نهایی و پوشش رنگ است؛ آبرنگ شفاف‌تر بوده و بیشتر برای رنگ‌آمیزی لایه‌ای استفاده می‌شود، در حالی که گواش با افزودن ذرات ریز موم یا گچ، پوشش‌دهی بیشتری دارد. به عنوان مثال، رنگ آبرنگ پس از خشک شدن حالت نیمه‌شفافی دارد و امکان مشاهده جزئیات لایه‌های زیرین را فراهم می‌کند، ولی گواش غلیظ‌تر است و مات‌تر خشک می‌شود. در هر دو حالت، پیگمنت‌ها رنگ اصلی را تأمین می‌کنند و چسب بایندر (مثل صمغ گیاهی) وظیفه چسباندن پیگمنت به کاغذ را بر عهده دارد. وجود پیگمنت و چسب در آبرنگ باعث می‌شود مقاومت رنگ در برابر نور و مرور زمان بالا باشد ؛ به همین دلیل آثار آبرنگ کیفیت رنگی مناسبی دارند.
پاستل
پاستل‌ها نیز نقاشی خشک با پیگمنت هستند. پاستل گچی شامل پیگمنت پودری و مقدار اندکی بایندر طبیعی است. بنابراین رنگ‌های پاستل گچی بسیار زنده‌اند و می‌توان روی آن‌ها ترکیب‌های نرم انجام داد. در مقابل، پاستل روغنی (وکس) علاوه بر پیگمنت حاوی مقدار بیشتری رزین یا موم است که باعث می‌شود بافت آن نرم‌تر و قابل مالش باشد و پوشش‌دهی بیشتری بدهد. به عنوان مثال، پاستل روغنی برخلاف پاستل گچی پس از کشیدن کمی براق به نظر می‌رسد، چرا که درصد رزین آن بیشتر است. در هر دو نوع، بخش عمده رنگ توسط پیگمنت تأمین می‌شود و کیفیت پیگمنت مستقیماً تأثیرگذار بر شفافیت و پایداری رنگ پاستل است.
مقایسه کیفیت و نوع پیگمنت در برندهای مختلف مداد رنگی
کیفیت پیگمنت و نوع بایندر در مداد رنگی‌های مختلف تفاوت‌های چشمگیری ایجاد می‌کند. دو برند مشهور فابرکاستل (پلی‌کروموس) و پریسماکالر مثال‌های خوبی هستند: فابرکاستل «پلی‌کروموس» از فرمول مغزی روغنی استفاده می‌کند و درون آن پیگمنت زیاد و هیچ مومی به کار نرفته است. این ساختار باعث می‌شود رنگ‌های پلی‌کروموس دوام و مقاومت بالایی داشته باشند، زیرا ذرات موم که موجب سایش یا مات شدن سطح می‌شوند، در آن وجود ندارد. در مقابل، مغز مدادهای پریسماکالر عمدتاً موم-پایه بوده و نرم‌تر است. این مدادها رنگ‌های بسیار درخشانی تولید می‌کنند و ترکیب آن‌ها آسان است، ولی درصد بیشتری رزین و موم دارند که پس از مدتی ممکن است یک لایه مومی (Bloom) روی سطح اثر ایجاد کند. به عبارت دیگر، مدادهای پریسماکالر مغزی نرم و پرپیگمنت دارند که رنگ را شفاف و طبیعی نشان می‌دهد، اما نسبت به نور خورشید مقاومت کمتری دارند و رنگ آن‌ها در طول زمان کمی تغییر می‌کند.
علاوه بر این، برندهایی مانند کارن دَ آش (Caran d’Ache) با خط تولید «لامینانس ۶۹۰۱» درصد بسیار بالایی از پیگمنت خالص و بهترین بایندر را دارند که ماندگاری رنگ آن‌ها فوق‌العاده است. در مقابل، مدادهای دانش‌آموزی ارزان‌تر (مانند برخی خطوط برند فابر کاستل یا استدلر «نوریس» و مارکو) پیگمنت کمتری داشته و مقدار فیلرهای بیشتری در مغزشان به کار رفته است تا هزینه تولید کاهش یابد. تفاوت نوع و غلظت پیگمنت‌ها تأثیر مستقیمی بر شفافیت، قابلیت ترکیب رنگ و دوام اثر دارد: مدادهایی که از پیگمنت خالص‌تر و مرغوب‌تری برخوردارند رنگ‌هایی پررنگ‌تر، شفاف‌تر و با دوام‌تر ایجاد می‌کنند، اما مدادهای حاوی مواد اضافی ممکن است رنگ‌های نرم‌تر با ماندگاری کمتر داشته باشند.
راهنمای انتخاب مداد رنگی مناسب
انتخاب مداد رنگی مناسب بستگی زیادی به نیاز هنرمند، سطح مهارت و بودجه دارد. اصولاً باید چند نکته را در نظر بگیرید:
سطح هنرمندی و هدف کار: اگر کاربر مبتدی یا دانش‌آموزی هستید و برای تمرینات ساده نیاز به مداد دارید، می‌توانید از مدادهای اقتصادی‌تر با کیفیت متوسط استفاده کنید. این مدادها برای کارهای روزمره مناسب هستند اما درصد پیگمنت کمتری دارند. در عوض، هنرمندان حرفه‌ای و طراحان که دوام و شدت رنگ برایشان اهمیت دارد، بهتر است سراغ برندهای حرفه‌ای (مثل فابرکاستل پلی‌کروموس، کارن دَ آش لامینانس، استدلر کارات) بروند که مغزی حاوی پیگمنت زیاد و ماندگاری بالایی ارائه می‌دهند.
کیفیت رنگدانه‌ها: یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب مداد رنگی، غلظت و کیفیت پیگمنت آن است. مدادهایی با پیگمنت غنی‌تر رنگ‌هایی شفاف‌تر و ماندگارتری ایجاد می‌کنند. برای تشخیص این کیفیت می‌توانید پس از رسم خط کوتاه، مقاومت رنگ را در برابر آب یا نور بررسی کنید یا نمونه‌ای از رنگ را با فشار کم روی کاغذ بکشید؛ مدادهای مرغوب با فشار کم رنگی قوی و زنده نشان می‌دهند.
نوع مغزی (موم یا روغن یا آبرنگی): اگر به قابلیت ترکیب خوب و روانی مداد اهمیت می‌دهید، مدادهای موم‌پایه مانند پریسماکالر انتخاب مناسبی هستند، زیرا مغزی نرم و انعطاف‌پذیری دارند. در مقابل، مدادهای روغنی (مانند پلی‌کروموس) با اینکه سخت‌تر و گران‌ترند، رنگ‌هایی با دوام‌تر و مقاوم‌تر تولید می‌کنند. همچنین برخی مدادها خاصیت آبرنگی دارند که می‌توانند با آب ترکیب شوند؛ این دسته برای آمیختن بافت نقاشی آبرنگی مناسب هستند.
تعداد رنگ‌ها و بودجه: بسته‌های مداد رنگی در مجموعه‌های ۱۲، ۲۴، ۳۶ یا ۷۲ و بیشتر رنگ عرضه می‌شوند. اگر تازه‌کار هستید، یک بسته ۲۴ رنگ با طیف نسبتا کامل می‌تواند مناسب باشد. در خرید دقت کنید که خود برند اهمیت دارد – برای مثال مدادهای معتبر (کلمبی، فابرکاستل، پرتابل) کیفیت ثابتی را تضمین می‌کنند. حتماً قبل از خرید، نظرات هنرمندان را بررسی کنید تا از خلوص پیگمنت و مقاومت رنگ‌ها مطلع شوید.
با رعایت این نکات، می‌توانید مداد رنگی‌ای را انتخاب کنید که هم از لحاظ کیفیت پیگمنت و هم قیمت با نیاز شما مطابقت داشته باشد.
خرید با کیفیت ترین ابزار رنگ آمیزی از آرنا تحریر
پیگمنت‌ها ستون فقرات تمامی رنگ‌های هنری هستند و کیفیت آن‌ها تعیین‌کننده اصلی شفافیت، غنای رنگ و پایداری آثار هنری است. در ابزارهایی مثل مداد رنگی، آبرنگ، گواش و پاستل، پیگمنت مسئول تأمین رنگ زنده و پوشش‌دهی مناسب است و هرچه درصد آن در محصول بالاتر باشد، دوام و زیبایی رنگ‌ها افزایش می‌یابد. در خرید مداد رنگی نیز بایستی بر اساس نیاز (مبتدی یا حرفه‌ای) و کیفیت پیگمنت اقدام کرد؛ برای کارهای جدی هنری، مدادهای حرفه‌ای با پیگمنت مرغوب گزینه بهتری هستند. در پایان لازم به ذکر است که علاقه‌مندان به نقاشی می‌توانند برای تهیه ابزار هنری باکیفیت از فروشگاه آرنا تحریر به عنوان مرجع معتبر خرید ابزار هنری و نوشت‌افزار دیدن کنند. فروشگاه ما مجموعه‌ای از بهترین برندهای مداد رنگی و سایر لوازم نقاشی را در اختیار هنرمندان قرار می‌دهد.